CAft: “Schuldhoudbaarheid Aruba vraagt nu om actie”

ORANJESTAD, Aruba

De economie van Aruba herstelt voorspoedig. In de maanden april en mei is het toerisme het pre-corona niveau van 2019 overstegen. Aruba moet deze periode van herstel benutten om de begroting op orde te brengen. Het is noodzakelijk dat Aruba de aanbevelingen van het CAft bij de vastgestelde begroting 2022 opvolgt, het financieringstekort in 2022 beperkt en vanaf 2023 komt tot een surplus van 1 procent bbp op haar begroting. Het verlagen van de overheidsschuld van AWG 5,9 miljard (circa 104% van BBP) naar een aanvaardbaar niveau blijft een belangrijke opgave. Bovendien dienen hervormingen te worden doorgevoerd om het sociale zekerheidsstelsel voor toekomstige generaties te waarborgen.

Schuldhoudbaarheid

Het meerjarig beeld, zoals gepresenteerd in de vastgestelde begroting 2022, laat zien dat er tot en met 2026 financieringstekorten blijven. De nominale overheidsschuld zal daardoor de komende jaren verder toenemen. De rente loopt inmiddels op en er staan forse herfinancieringen op stapel. Het is essentieel dat Aruba haar tekorten terugdringt, omdat anders de rentelasten onbeheersbaar worden. Het CAft vindt het noodzakelijk dat al dit jaar het financieringstekort wordt verlaagd en dat er vanaf volgend jaar een surplus van 1% bbp is. Ook de houdbaarheid van de Arubaanse schuld maakt dit noodzakelijk.

Begroting 2022 en 2023

Het toerisme overstijgt sinds april 2022 het niveau van pre-corona. Met dit snelle herstel trekt ook de economie voorspoedig aan. Volgens laatste inzichten is de economie vorig jaar met 17,2 procent gegroeid. Desondanks toont de begroting 2022 een financieringstekort van AWG 236 miljoen voor de collectieve sector (4,2 procent van het bbp). Het CAft heeft bij de begroting 2022 aanbevelingen gedaan, die vooral toezien op de uitgavenbeheersing. De lasten voor goederen en diensten stijgen in de begroting met 22 procent ten opzichte van de pre-corona jaren, terwijl de noodzaak voor deze aanzienlijke lastenstijging onvoldoende wordt toegelicht. Ook de personeelslasten en de landsbijdragen aan overheidsNV’s lopen onnodig op. De aanbevelingen van het CAft zijn nog niet opgevolgd, waardoor vooralsnog het financieringstekort dit jaar nodeloos hoog is.

Belastinghervorming

Vanaf 2023 wordt een belastinghervorming geïmplementeerd, waarvan de invoering van een btw een belangrijk onderdeel is. De belastingbaten voortkomend uit deze hervorming zijn in de begroting nog onvoldoende toegelicht. Hiermee kan het realiteitsgehalte van de belastingbaten onvoldoende worden vastgesteld. Opgemerkt wordt dat het wetgevingstraject voor de invoering nog niet is gestart. Het niet behalen van de beoogde invoeringsdatum van 1 januari 2023, zal een negatieve invloed hebben op de hoogte van de belastingbaten en op het financieringssaldo in 2023.

Sociale zekerheid en zorg

Hervormingen in de sociale zekerheid en zorg zijn noodzakelijk om de houdbaarheid van het stelsel voor toekomstige generaties te garanderen. De besparingen van AWG 60 miljoen op de zorg zijn een eerste stap richting houdbare zorg en moeten ervoor zorgen dat het land op korte termijn geen bijdrage hoeft te leveren om de tekorten bij de AZV aan te zuiveren. Omdat de invoering van een eigen bijdrage en de versobering van de positieve lijst van genees- en verbandmiddelen nog niet geformaliseerd zijn, verwacht Aruba deze taakstellende besparing van AWG 60 miljoen in 2022 niet te behalen. Het is echter van groot belang dat de besparende maatregelen op de korte termijn worden uitgevoerd. Een vertraging in de invoering van deze maatregelen leidt tot besparingsverliezen. Bij gebrek aan compensatie voor deze besparingsverliezen zal het resultaat van de AZV negatief worden beïnvloed worden, en daarmee het financieringssaldo van het land – in het geval een landsbijdrage nodig is om het tekort bij de AZV aan te zuiveren.

Financieel beheer

Het financieel beheer en de verantwoordingscyclus van Aruba zijn niet op orde. Het opstellen van de jaarrekeningen 2019 en 2020 heeft verdere vertraging opgelopen, waardoor een aanzienlijke achterstand is ontstaan. Deze vertragingen zijn het gevolg van tekortkomingen in het financieel beheer.

Het CAft bracht op 23 en 24 juni een bezoek aan Aruba en voerde gesprekken met de Gouverneur, de minister van Financiën en Cultuur, de ministerraad en de Commissie Financiën, Overheidsorganisatie, Cultuur en Sport van de Staten. Ook heeft het CAft gesproken met de Algemene Rekenkamer (ARA) en met de directies van de Sociale verzekeringsbank (SVb), en het Dr. Horacio E. Oduber Hospitaal (HOH).

[Einde Persbericht]

Fotograaf: Erick Boeldak   Fotobijschrift: Volgens het CAft dient Aruba de aanbevelingen van het College bij de vastgestelde begroting 2022 op te volgen en het financieringstekort in 2022 te beperken.   Noot voor de redactie – niet voor publicatie   Contactpersoon CAft: Secretariaat College Aruba financieel toezicht Telefoon +5999 461-9081 / +5999 461-9082 / +5999 461-9084 Email info@cft.cw Website www.cft.cw   Perscontacten: Jefka Alberto Telefoon +5999 512-6861